Goran Pandev en de opkomst van een Macedonische legende

Voetbal heeft zo'n invloed op mensen dat een speler kan uitgroeien tot een nationale held, groter dan bijna elke andere persoonlijkheid in een land. In landen met een sterkere voetbaltraditie komt dit minder vaak voor, maar in "kleinere" landen ziet men dit veel vaker.

De hoofdrolspeler van vandaag, Goran Pandev, is in zijn land meer dan alleen een idool - en dat om goede reden. Niet alleen om wat hij bij zijn clubs presteerde, wat al belangrijk was, maar vooral om de manier waarop hij altijd de kleuren van zijn nationale team verdedigde en hoe hij er, op 37-jarige leeftijd, in slaagde de grootste prestatie in de geschiedenis van het Macedonische voetbal te bereiken.

Beginjaren

Goran Pandev werd geboren op 27 juli 1983 in Strumica, een stad in de regio Macedonië die destijds nog deel uitmaakte van Joegoslavië - wat, interessant genoeg, betekent dat Pandev ouder is dan zijn eigen land. Zijn geboorteplaats staat bekend om zijn goede gastronomie, iets waardoor de Macedoniër soms met een paar extra kilo's terugkeerde bij de start van de voorbereiding, zoals Delio Rossi, Pandev's trainer bij Lazio, ooit verklaarde.

Op jonge leeftijd sloot hij zich aan bij de jeugdteams van FK Belasica, een club in Strumica, waar hij door de rangen heen opklom totdat hij in 1999, op slechts 17-jarige leeftijd, zijn debuut in het eerste elftal maakte. In de zomer van 2001, in een transferperiode waarin Inter Milan spelers als Toldo, Materazzi, Sergio Conceição en Emre Belözoglu aantrok, kwam ook Pandev bij de zwart-blauwen terecht. Opmerkelijk genoeg speelde ook Darko Pančev (winnaar van de Europacup I met Rode Ster Belgrado in 1991 en Macedonië's grootste naam vóór Pandev) ooit voor Inter.

Natuurlijk had Pandev niet dezelfde prominente rol als de eerdergenoemden en was hij beperkt tot minuten in het reserveteam van Inter. Voor het seizoen 2002/03 besloot de club hem uit te lenen aan Spezia, een ploeg in de Serie C1 (de derde klasse van het Italiaanse voetbal destijds), waar hij de speeltijd kreeg die hij bij Inter miste. Het seizoen daarop werd hij opnieuw uitgeleend, dit keer aan Ancona, dat in de Serie A speelde. Hier kreeg de Macedoniër eindelijk de kans om zich op het hoogste niveau van het Italiaanse voetbal te laten zien.

De doorbraak

In de winterse transferperiode van 2004 bevond Lazio zich in een moeilijke financiële situatie en was de club genoodzaakt een van zijn sterspelers te verkopen, in dit geval de Serviër Dejan Stanković. Hoewel er veel interesse was van Juventus, dat al ver gevorderd was in de onderhandelingen, vertrok de Serviër uiteindelijk naar Inter. Pandev maakte deel uit van de deal, via de uitwisselingsconstructies die zo gebruikelijk waren in het Italiaanse voetbal. Omdat hij op dat moment nog verhuurd was aan Ancona, zou zijn definitieve overstap naar Lazio ingaan vanaf het seizoen 2004/05.

Lazio was de club waar Pandev zijn grote doorbraak beleefde

Bij Lazio maakte Pandev vrijwel meteen indruk en groeide hij uit tot een van de belangrijkste aanvallende krachten van het team, samen met Tommaso Rocchi. De Macedoniër stond niet bekend als een groot doelpuntenmaker, maar was een uitstekende tweede spits, met een groot dribbelvermogen en het talent om verdedigingen open te breken. Dat bewees hij enkele maanden na zijn komst naar de club uit Rome, toen hij een prachtig doelpunt maakte tegen Juventus: hij passeerde zowel Thuram als Cannavaro alvorens te scoren tegen Buffon. Dat doelpunt was de bevestiging dat men te maken had met een aanvaller met uitzonderlijk talent.

Pandev maakte veel mee bij de club uit Rome: van een 16e plaats na Calciopoli tot een derde plaats in 2006/07 en de winst van de Coppa Italia in 2008/09. De Macedoniër bleef vijf seizoenen en werd de grote referentie van Lazio. In de zomer van 2009 vroeg hij echter om een contractverlenging met salarisverhoging, omdat hij aanbiedingen ontving van verschillende Europese clubs. Lazio weigerde hem te verkopen en dit leidde tot een juridisch conflict tussen Pandev en de club.

Claudio Lotito, eigenaar en voorzitter van Lazio, liet de Macedoniër niet spelen totdat het geschil was opgelost. Uiteindelijk kwam er in december een uitspraak - in het voordeel van Pandev. De beslissing hield in dat de club de speler als vrije agent moest laten vertrekken zodat hij zelf zijn volgende bestemming kon kiezen, en Lazio moest hem een financiële compensatie betalen. Uiteindelijk was het Inter dat Pandev opnieuw contracteerde - ditmaal natuurlijk met een veel belangrijkere rol dan de vorige keer.

De Macedoniër kwam bij een club die onder José Mourinho een uitstekend seizoen draaide, en waar Pandev zijn plek vond als vervanger van de aanvallers Diego Milito en Samuel Eto'o. In 2010 zou Pandev de Serie A, de Coppa Italia, de UEFA Champions League en het FIFA Club World Cup winnen.

De Macedoniër bleef nog één jaar bij Inter voordat hij zijn carrière vervolgde bij andere Italiaanse clubs zoals Napoli, Genoa en Parma Hij beëindigde zijn loopbaan in 2022 in de Serie B op 39-jarige leeftijd, met in zijn geheugen ook een korte periode bij Galatasaray in Turkije in 2014/15. Pandev stopte met 101 doelpunten in 493 Serie A-wedstrijden - en dat zonder een klassieke doelpuntenmaker te zijn.

Macedonië

Naast zijn grote carrière op clubniveau in Italië was Pandev ook een voetbalidool zoals Macedonië er nooit eerder een had gekend in zijn korte bestaan. Hij is de speler met de meeste interlands in de geschiedenis van het Noord-Macedonische nationale elftal (122) en hij is tevens topscorer (38). Een van die doelpunten maakte hij in 2020 tegen Georgië, wat betekende dat Macedonië zich voor de eerste en tot nu toe enige keer kwalificeerde voor het EK.

En zoals het niet anders kon zijn, was hij ook degene die Macedonië's eerste doelpunt in het toernooi scoorde. Leuk detail: in 2015 had Pandev besloten te stoppen in het nationale team, waarin hij in 2001 had gedebuteerd, maar de nieuw aangestelde bondscoach Igor Angelovski wist hem te overtuigen om te blijven. Bijna een sprookjesachtig verhaal - zó wordt een voetballegende gecreëerd in een klein voetballand.