Hoe de eerste FIFA Club World Cup werd geboren

De Club World Cup (of Wereldkampioenschap voor clubs) is de laatste tijd vaak onderwerp van gesprek geweest vanwege de vele veranderingen rond dit toernooi en de overgang van de traditionele Intercontinentale Beker naar het huidige format. Toch is er een soort ontbrekende schakel - of beter gezegd, een bijna vergeten schakel - namelijk de allereerste verwijzing naar een door FIFA georganiseerde Club World Cup.

Een beetje context

Sinds 1960 was de Intercontinentale Beker, een toernooi georganiseerd door UEFA en Conmebol, de competitie die bepaalde welke club de beste ter wereld was. Het betrof een wedstrijd tussen de kampioen van Europa (Europacup of Champions League) en de kampioen van de Copa Libertadores. Hoewel dit toernooi veel aanzien kreeg en uitgroeide tot een traditie in het wereldvoetbal, was het niet erg inclusief voor andere confederaties. De erkenning van de beste club ter wereld bleef beperkt tot twee federaties.

FIFA zag hierin een kans om een nieuw toernooi te creëren dat ook rekening zou houden met de andere confederaties, waarmee men een zekere vorm van rechtvaardigheid wilde creëren door de kampioen van elk continent de kans te geven op maximale erkenning. Daarnaast zocht FIFA - waarvan de grootste inkomstenbron het WK voor mannenteams is - naar een toernooi dat als een tweede sterke economische pijler kon dienen. Aan het einde van de twintigste eeuw stelde men daarom voor om zo'n toernooi te organiseren, een idee dat onlangs is hergebruikt in de vorm van een groter én nog meer op geld gericht toernooi.

Er werd besloten dat het toernooi in januari 2000 zou plaatsvinden, als een symbolische manier om het nieuwe millennium in te luiden. Er waren vier mogelijke kandidaten om het toernooi te organiseren, hoewel meer landen interesse hadden getoond. De definitieve kandidaten waren Saoedi-Arabië, Mexico, Uruguay en Brazilië, waarbij uiteindelijk voor Brazilië werd gekozen.

Het toernooiformat

Het toernooi telde 8 deelnemers. Het format bestond uit twee groepen van 4 teams, waarbij de nummers één van iedere groep elkaar zouden ontmoeten in de finale, terwijl de nummers twee streden om de derde plaats. Elke groep speelde in een ander stadion: Groep A speelde in het Morumbi-stadion in São Paulo en Groep B in het Maracanã-stadion in Rio de Janeiro, waar ook de finale en de troostfinale werden gespeeld.

De gekwalificeerde teams waren Corinthians, als "gastheer", omdat het in 1998 de Brasileirão had gewonnen. Het team beschikte over enkele illustere namen zoals Dida, Vampeta en Ricardinho (alle drie zouden later wereldkampioen worden met Brazilië in 2002), Edu (die meerdere seizoenen voor Arsenal en Valencia speelde), Marcos Senna (Europees kampioen met Spanje in 2008) en Freddy Rincón (ex-Real Madrid).

Real Madrid kwalificeerde zich als winnaar van de Intercontinentale Beker van 1998. Op dat moment had Vicente del Bosque net het roer overgenomen na het vertrek van Toshack, enkele weken voor de start van het toernooi. Deze versie van Real Madrid was de laatste in het tijdperk-Lorenzo Sanz en had gevestigde namen zoals Raúl, Fernando Morientes, Roberto Carlos en Fernando Hierro. Daarnaast bevatte het elftal ook jonge - en toen nog grotendeels onbekende - spelers als Samuel Eto'o, Iker Casillas en Nicolas Anelka, waarbij Anelka de grote topaankoop van dat seizoen was.

Al-Nassr, winnaar van de Asian Super Cup in 1998, en Raja Casablanca, als kampioen van de Afrikaanse Champions League, maakten Groep A compleet.

In Groep B zat Manchester United, dat zes maanden eerder de treble had gewonnen (Champions League, Premier League en FA Cup) en onder leiding stond van de legendarische Sir Alex Ferguson. Het team beschikte over spelers als Andy Cole, Dwight Yorke, Jaap Stam, Teddy Sheringham, Ole Gunnar Solskjær, Roy Keane en de beroemde Class of '92. Vasco da Gama kwalificeerde zich als winnaar van de Copa Libertadores 1998 en had in januari 2000 enkele grote namen zoals Romário en Edmundo, evenals spelers die een paar jaar later nog bekender zouden worden, zoals Juninho Pernambucano (een Lyon-legende) en Helton (meerdere seizoenen doelman van Porto).

De vertegenwoordiger van Centraal- en Noord-Amerika was Necaxa, winnaar van de CONCACAF Champions Cup 1999, dat destijds de Ecuadoraanse duo Alex Aguinaga en Agustín Delgado in de ploeg had. Het achtste team was South Melbourne, dat zich had gekwalificeerd door de Oceania Club Championship 1999 te winnen en werd gecoacht door Ange Postecoglou.

Het toernooi

De competitie kreeg in Europa de bijnaam "El Mundialito" of "Het kleine Wereldkampioenschap", wat al aangaf dat het weinig belangstelling wekte - iets wat ook zichtbaar werd in de prestaties van de twee Europese teams. Real Madrid eindigde als tweede in zijn groep, op doelsaldo achter Corinthians, terwijl Manchester United derde werd in Groep B, achter groepswinnaar Vasco da Gama en nummer twee Necaxa. Real Madrid moest daardoor aantreden tegen de Mexicanen in de troostfinale, een wedstrijd die eindigde in 1-1, met doelpunten van Raúl voor de Spanjaarden en Delgado voor Necaxa. In de strafschoppenserie won het Mexicaanse team met 4-3.

De finale was volledig Braziliaans, iets wat in het Zuid-Amerikaanse land enorm veel belangstelling trok en zorgde voor een vol Maracanã met een levendige en enthousiaste sfeer. Op het veld was het echter een ander verhaal: een wedstrijd met nauwelijks kansen die eindigde in een saaie 0-0. In de strafschoppenserie stopten zowel Dida als Helton een strafschop en toen het beslissende moment kwam, miste Edmundo, waardoor Corinthians de titel pakte. Het toernooi eindigde met Anelka en Romário als topscorers met drie doelpunten elk, Dida werd uitgeroepen tot beste doelman en Edílson van Corinthians tot beste speler van het toernooi.

Het was de bedoeling dat er het jaar daarop een tweede editie in Spanje zou plaatsvinden, midden in het jaar. Om economische redenen - voornamelijk gerelateerd aan een Zwitsers marketingbedrijf dat met FIFA samenwerkte - werd het toernooi echter afgelast, eerst uitgesteld tot 2003, maar uiteindelijk pas in 2005 opnieuw gespeeld, met een ander format en in Japan.